اجرای طرح نیروگاه خورشیدی

در مجاورت چاه­های کشاورزی استان خراسان جنوبی

 

مقدمه:

از جمله انرژی­های پاک و قابل دسترس، انرژی خورشید است که استفاده از آن آثار سوء زیست محیطی ندارد. ایران، از جمله کشورهایی است که قابلیت بالایی برای استفاده از انرژی خورشیدی دارد. داشتن نواحی بیابانی با شدت تابش بالا و روزهای آفتابی قابل­ توجه در طول سال (حدود 300 روز)، فرصت ارزشمندی بوجود آورده است تا بتوان با برنامه­ریزی دقیق سهم تولید برق از منابع تجدیدپذیر در کشور را به مرور افزایش داد.

قطعی برق چاه­های کشاورزی در ماه­های گرم سال مشکلاتی را برای تولید در بخش کشاورزی به دنبال داشته است. گلایه­ های بحق کشاورزان از ایجاد خسارت به محصول و تاسیسات چاه به دلیل قطعی­ های مکرر برق، لزوم برنامه­ ریزی برای حل این مشکل را ناگزیر کرده است. یکی از راه­های موثر برای مدیریت برق چاه های کشاورزی و جلوگیری از خسارت و کاهش تولیدات محصولات کشاورزی ایجاد نیروگاه­های خورشیدی در جوار چاه­های کشاورزی است که بنا به گفته مسئولین در صورت تامین حداقل 80 درصد دیماند مصرفی برق چاه های کشاورزی از طریق نیروگاه خورشیدی، این چاه ها از برنامه مدیریت مصرف برق و قطعی 5 ساعته روزانه معاف خواهند شد.

در حال حاضر وزارت نیرو، سازمان انرژی­های تجدیدپذیر و شرکت­های توزیع برق برای متقاضیانی که قصد سرمایه­گذاری در این صنعت را دارند، فرصت­هایی فراهم آورده ­اند. هم اکنون متقاضیان خانگی جهت احداث نیروگاه­های خورشیدی تا سقف 20 کیلووات، بسته به انشعاب برق موجود در ساختمان، می­توانند مجوز دریافت کنند. ورود سرمایه­گذاری­های کلان نیز با توجه به توجیه­پذیری اقتصادی، تضمین وزارت نیرو جهت خرید برق تولید شده به مدت 20 سال و الزام مشترکین با دیماند بالای 1 مگاوات بر اساس ماده 16 قانون جهش توسعه دانش بنیان تجدیدپذیر، برای تامین حداقل 5 درصد از نیاز خود از طریق نیروگاه­های تجدیدپذیر تا پایان سال 1405، رشد و توسعه احداث واحدهای نیروگاهی تولید برق خورشیدی در کشور را سرعت بخشیده است.

به طور کلی سیستم­های برق خورشیدی به دو دسته سیستم­های متصل به شبکه و  سیستم­های مستقل از شبکه تقسیم بندی می­شوند. در سیستم متصل به شبکه، برق تولید شده از انرژی خورشید به شبکه برق سراسری تزریق می­شود. در حقیقت در این سیستم، کاربر، برق تولیدی خود را به سازمان انرژی­های نو ایران (وزارت نیرو) می­فروشد. در این روش، برق تولید شده پس از تبدیل شدن بوسیله اینورترِ (مبدل) مخصوص سیستم­های متصل به شبکه و با استفاده از کنتورهای مخصوص دوطرفه، به شبکه برق سراسری تزریق خواهد شد. در این حالت کاربر در حقیقت یک نیروگاه کوچک خورشیدی احداث نموده است. اما در سیستم منفصل از شبکه، برق تولید شده از پنل خورشیدی، وارد باتری شده و در آن ذخیره می­گردد. اجزای تشکیل دهنده یک سیستم متصل به شبکه عبارتنداز: پنل خورشیدی، استراکچر سازه، اینورتر (مبدل)، کنتور دو طرفه و سایر تجهیزات از قبیل جعبه تقسیم، کابل، کلید، اتصالات و ... .

انعقاد تفاهم نامه

در راستای اجرای منویات مقام معظم رهبری برای تحقق شعار سال با موضوع جهش تولید با مشارکت مردم، به منظور کمک به ارتقاء جایگاه تولید در بخش کشاورزی و حمایت از مشارکت  مردم در امر تولید برق پاک و پایدار، با بهره­گیری از ظرفیت چاه­های کشاورزی، شبکه بانکی و سایر ظرفیت­های موجود در استان خراسان جنوبی در جهت ایجاد نیروگاه های خورشیدی، تفاهم نامه ای فی مابین استانداری خراسان جنوبی به نمایندگی جناب آقای جواد قناعت استاندار خراسان جنوبی، سازمان جهاد کشاورزی به نمایندگی جناب آقای محمد حسین اکبری، بانک قرض الحسنه مهر ایران استان به نمایندگی جناب آقای محمدحسین فرهمند، شرکت توزیع نیروی برق استان به نمایندگی جناب آقای مهدی دادگر و اتاق اصناف کشاورزی استان به نمایندگی جناب آقای سیدمحمود هاشمی زاده که با طراحی و پیشنهاد سازمان جهاد کشاورزی تهیه گردیده است،  منعقد گردید.

ضرورت اجرای طرح:

بر اساس آیین نامه ابلاغی وزارت محترم نیرو، مقرر شده است در راستای مدیریت مصرف بهینه برق و در چهار ماه پیک مصرف (تیر لغایت شهریور ماه)، در ساعات اوج مصرف (از ساعت 11 الی 16) برق کلیه چاه­های کشاورزی ایران به مدت 5 ساعت قطع گردد. با توجه به اینکه زمان آبیاری قریب به 95 درصد از چاه­های کشاورزی بر مدار 12 شبانه روز می­باشد؛ اعمال این محدودیت، منجر به خاموشی 60 ساعته چاه­های کشاورزی (حدود 3 شبانه روز) و افزایش مدار آبیاری از 12 به 15 شبانه روز خواهد گردید که شوک این تاخیر سه روزه در آبیاری باغات و مزارع به عنوان نمونه در محصول عناب در مرحله گلدهی باعث ریزش گل و در هر مرحله از مراحل میوه­دهی باعث چروک شدن محصول و در نهایت باعث بروز خسارات فراوان و کاهش تولید در بخش کشاورزی می­گردد.

در جهت چاره­جویی برای حل این مشکل و جلوگیری از بروز خسارت به تولید بخش کشاورزی در سالی که توسط مقام معظم رهبری به سال جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده است، می­بایست با برنامه­ریزی­های دقیق، علاوه بر جلوگیری از کاهش تولید محصول و در راستای عمل به منویات مقام معظم رهبری، با استفاده از همت، ابتکار، سرمایه و مشارکت مردم زمینه افزایش تولید را نیز فراهم کرد؛ بطوری که طرح مذکور در همین راستا پیشنهاد می­گردد و می­تواند علاوه بر جلوگیری از کاهش تولید محصولات کشاورزی و افزایش میزان تولید برق، مشارکت جدی مردم را نیز بهمراه داشته باشد.

اهداف طرح

  • خارج شدن چاه­های کشاورزی از برنامه قطعی برق در ساعات اوج مصرف و عدم ایجاد خلل در مدار آبیاری چاه و جلوگیری از کاهش عملکرد در واحد سطح
  • مدیریت برنامه قطعی 5 ساعته برق چاه­های کشاورزی
  • کمک به افزایش/جلوگیری از کاهش تولید محصولات کشاورزی
  • افزایش تولید برق پاک
  • مشارکت موثر و واقعی مردم در امر سرمایه­گذاری و تولید
  • استفاده بهینه از منابع بانکی با مشارکت مردم
  • هماهنگی جهت دریافت کمک و مساعدت دولت در اجرای این طرح یا تامین تسهیلات لازم برای چاه­های کشاورزی.

 

فرآیند اجرای نیروگاه های خورشیدی در مجاورت چاه های کشاورزی(با اخذ تسهیلات بانکی)