به گزارش کمیته اطلاع رسانی وتبلیغات جشنواره ملی زرشک خراسان جنوبی و به نقل از روزنامه امروز خراسان جنوبی؛ توجه به صنایع تبدیلی هر محصول و تبدیل مواد اولیه به یک محصول کاملتر می‌تواند باعث ایجاد ارزش افزوده و کسب درآمد بیشتر در آن حوزه برای کشاورزان و بهره برداران شود.ترکیب علم با توجه به بررسی نیاز روز و رفع مشکلات می‌تواند علاوه بر ایجاد رفاه بیشتر برای عموم افراد باعث ایجاد شغل های جدید و درآمد مطلوب برای فعالین در آن حوزه شود. در زمینه کشاورزی سالهاست که کشاورزان به صورت سنتی تلاش خود را برای به ثمر رساندن محصولات می‌کنند و این وظیفه افراد صاحب تخصص و فکر های جدید می باشد که روش های نوین را با استفاده از دانش فنی موجود به کمک آن ها ببرند.آنچه که باید در خصوص تولید و فروش محصوص استراتژیک زرشک خراسان جنوبی توسط کشاورزان و مسئولین مورد توجه قرار گیرد تولید محصول خوب و ارگانیک توسط کشاورزان، توجه برای فروش و قیمت گذاری مناسب وایجاد کارخانه و  کارگاه های فراوری این محصول می شود.

زرشک  به عنوان یک محصول قابل فرآوری یا مصرف تازه خوری به دنیا معرفی نشده

میوه زرشک تا کنون به عنوان یک محصول قابل فرآوری یا مصرف تازه خوری به دنیا معرفی نشده است به عبارت دیگر شناختی که کشور ما از زرشک و روش مصرف آن دارد با شناخت سایر کشورها از این گیاه متفاوت است. در ایران همه ساله و فقط در هنگام فصل برداشت در شهرهای بزرگ خراسان و تاحدودی تهران و سایر شهرهای بزرگ میوه زرشک به صورت تازه و میزان محدود عرضه می شود و در بقیه فصول به صورت خشک و به عنوان یک افزودنی برای غذاهای سنتی یا به منظور تزیین غذا یا دسر مصرف می گردد. میوه زرشک به صورت خشک برای تمام مردم ایران شناخته شده است. اما تولید سایر فرآورده های آن نظیر شربت یا مربای زرشک بیشتر در مناطق جنوبی استان خراسان جنوبی به خصوص در بیرجند و قاین و حتی در نیشابور مرسوم است که صورت سنتی تهیه و عرضه می شود.

شناخت سایر کشوره از زرشک در حد یک گیاه دارویی و زینتی است در بعضی از کشورهای اروپایی، آمریکا، ژاپن و سایر مناطق مستعد از درختچه زرشک برای ایجاد حصار یا پرچین در اطراف باغها، خانه ها و یا پارکها استفاده می کنند که علاوه بر زیبایی به علت وجود تیغه های فراوان از عبور حیوانات بزرگ هم جلوگیری می نماید. همچنین پوست و ریشه این گیاه به دلیل دارا بودن ترکیبات مختلفی نظیر آلکالوئیدهای بربرین و بربامین دارای اهمیت دارویی بوده و بیشتر هربالیستها و تولید کنندگان گیاهان دارویی و مواد طبیعی و بسته بندی با این گیاه آشنایی دارند.

عمده ترین شکل تهیه و ارائه این محصول زرشک خشک است که عمدتا در جنوب خراسان تولید شده و در نقاط مختلف ایران به عنوان یک افزودنی غذایی به غذاهای سنتی مثل زرشک پلو و همچنین تهیه مربا به مصرف می رسد. میوه زرشک تازه نیز در فصل برداشت که اواسط مهر تا اوایل آبان ماه است به صورت محدود به بازار عرضه می شود و به ویژه در شهرهای بیرجند - قاین - مشهد و نیشابور مردم به صورت خانگی از آن برای تهیه مربا و شربت زرشک استفاده می کنند اما به دلیل ترش بودن میوه آن به ندرت به صورت تازه خوری مصرف می شود.

زرشک گیاهی بسیار مهم و تاثیر گذار در اقتصاد خانوار استان

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی خراسان جنوبی  با بیان اینکه زرشک بی دانه  محصول انحصاری خراسان جنوبی در ایران و جهان بشمار می رود، گفت : زرشک هر چند به عقیده عده ای جزو محصولات استراتژیک و خاص بشمار نمی رود اما یک محصول بسیار مهم برای خراسان جنوبی است که در پروسه اقتصاد خانوار نقش بسزایی ایفا می کند.

دکتر پویان  به قدمت 250 ساله گیاه زرشک در استان اشاره کرد و افزود: با توجه به محدویت اقلیمی و کمبود آب در استان امکان گسترش سطح زیر کشت زرشک وجود ندارد و ما باید روی افزایش ارزش افزوده و تکمیل زنجیره زرشک کار کنیم.

ارزش افزوده گیاه زرشک با فراوی محقق می شود

وی ادامه داد:ما باید روی بازار و محصولاتی که مورد پسند مشتریان قرار می گیرد، فرآوری، بسته بندی، میکروب شناسی و روش خشک کردن زرشک بیشتر کار کنیم چرا که سالهاست این مشکلات گریبان گیر استان ماست.

دانش فنی فرآوری زرشک در استان وجود دارد

وی با تاکید بر اینکه ارزش افزوده برای تولید کننده زرشک بیشتر از طریق فرآوری ایجاد می شود، اذعان داشت : دانش فنی فرآوری زرشک در استان وجود دارد ولی در زمینه عملیاتی کردن این ایده ها و دانش فنی مشکل داریم.

دکتر پویان با بیان اینکه تا کارخانه ای زده نشود فرآوری و ارزش افزوده ای هم انجام نخواهد شد،اذعان داشت: مرکز تحقیقات جهاد دانشگاهی دانش فنی   5الی 6 محصول فراوری شده مانند قرص جوشان زرشک، آب نبات فرا سودمند زرشک و... تهیه کرده که برای ورود به بازار و عملیاتی شدن نیاز به سرمایه گذاری دارد.

تبلیغات ضعفی که در معرفی محصولات در کشور وجود دارد

وی افزود :تا این محصولات ساخته  و صادرات نشود تمام این ایده های دانشگاهی بی ارزش خواهد بود.

وی با انتقاد از ضعف ایران در تبلیغات محصولات این چنینی مثل زرشک گفت :کشوری مثل چین از فضای ماهواره برای معرفی محصولات دارویی و گیاهی خود بخوبی استفاده می کند ولی در ایران در این زمینه هیچ کاری نشده است.

سرمایه گذاران رغبتی برای حضور در استان ندارند

وی افزود :خراسان جنوبی از زیر ساخت هایی مثل ریل و پروازهای منظم محروم است و سرمایه گذاران رغبتی برای حضور در استان بدلیل دور بودن از مرکز کشور  ندارند بنابراین برای حضورشان در این منطقه باید به معنای واقعی از آنها حمایت کرد.

وی با بکار بردن این عبارت که از اقتصاد محصولات عناب، زرشک و زعفران در استان رضایت ندارم، گفت :قیمت زرشک بسیار پایین است و از یک بسته چیپس هم ارزان تر است.

وی اذعان داشت :از ریشه زرشک 5مکمل و فرآوری غذایی و  دارویی و از برگ آن برای درمان بیماری هایی مثل زخم روده و از بین بردن حالت غم و غصه و.... از آب آن برای کنترل  فشار خون، کلسترول خون، اوره خون، ترمیم نارسایی ریوی، جوش صورت و... استفاده می شود.

وی با بیان اینکه بیش از 10مکمل دارویی برای زرشک می توان تعریف کرد  ادامه داد:با این وجود جایگاه مطلوبی در کشور نداریم.

اجرای سخت قوانین در استان یک مانع برای سرمایه گذاری

دکتر پویان به برخی مشکلات سرمایه گذاری در استان اشاره کرد و گفت :در خراسان جنوبی در اجرای  قوانین  هیچ انعطافی وجود ندارد و سخت گیری های زیادی می شود و  سرمایه گذارانی هم بوده اند که بدلیل همین سخت گیری ها از استان رفته اند و درسایر استان ها سرمایه گذاری کرده اند.

وی با بیان اینکه ما خواستار قانون شکنی نیستیم ولی بدنبال انعطاف قوانین هستیم، اذعان داشت :جشنواره زرشک یک حرکت خوب و مثبتی  است که می تواند محصول زرشک را به ایران معرفی کند چرا که در برخی کشورها حتی برای محصولات بی ارزش هم جشنواره برگزار می کنند.

سرپرست مدیریت صنایع سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی  هم از فعالیت 8کارخانه فرآوری زرشک با ظرفیت 4460تن و اشتغالزایی برای  172خبر داد و گفت :در زمینه بسته بندی هم برای 28واحد پروانه صادر کرده ایم که ظرفیت اسمی  بسته بندی آنها  10هزار و 440تن زرشک خشک  می باشد.

صدور مجوز جدید برای احداث 15واحد فرآوری زرشک

حسینی  به صدور پروانه برای احداث 15واحد فرآوری جدید زرشک در استان اشاره کرد و افزود :این واحدها بین 20تا 70درصد پیشرفت فیزیکی دارند که در صورت افتتاح ظرفیت اسمی فرآوری 14هزار و 900 تن زرشک را دارند.

وی از صدور مجوز جدید برای 50 واحد بسته بندی زرشک هم خبر داد و اذعان داشت: 8واحد فرآوری فعلی زرشک در استان تولید آب زرشک، شربت زرشک، مربای زرشک، کنسانتره زرشک و.... را انجام می دهند.

29درصد زرشک خشک شده استان فرآوری می شود

سرپرست مدیریت صنایع سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی  میزان تولید زرشک خشک استان را در سال 1400، 20هزار و 610تن اعلام کردو گفت :29درصد این تولید فرآوری و بسته بندی شده است.

حسینی افزود :تاکنون برای 123 واحد بارگاه زرشک استان هم مجوز صادر شده و علاوه بر این 240تا 250مجوز هم توسط معاونت باغبانی جهاد صادر شده است.

ارزش افزوده اصلی زرشک متعلق به زرشک ترو تازه است

وی با بیان اینکه برای کنسانتره زرشک و زرشک خشک استان بازار جهانی داریم، اذعان داشت :یک فرهنگ غلطی که در مورد زرشک جا افتاده  خشک کردن آن است و این در حالی است که ارزش افزوده اصلی زرشک مربوط به تر و تازه بودن آن می باش

تبلیغ تازه خوری زرشک یکی  از اهداف جشنواره زرشک

وی یکی از رسالت ها و اهداف مهم جشنواره زرشک را تبلیغ برای تازه خوری آن اعلام کردو افزود :ارزش غذایی و دارویی زرشک تازه زیاد است و در حالیکه از زرشک خشک استفاده محدودی می شود.

وی با اشاره به یکی از خواص دارویی زرشک گفت :اگر به مدت یک هفته از آب زرشک تازه استفاده شود در درمان و تنظیم فشار خون بسیار موثر است و ما باید کاری بکنیم که از تفاله هاو باقیمانده  زرشک لواشک و سایر خوراکی ها درست شود.

سرمایه گذاری در حوزه فراوری زرشک سرمایه گذار قوی و ریسک پذیر می خواهد

وی در مورد سرمایه گذاری در حوزه فراوری زرشک هم به خبرنگار ما گفت :دولت نمی تواند در این حوزه ورود  پیدا کند و در استان خراسان جنوبی هم با توجه به اینکه احداث یک کارخانه فرآوری زرشک حداقل سرمایه 100میلیارد تومانی را می طلبد سرمایه گذار قوی و ریسک پذیری را نداریم که کار نو و جدیدی انجام دهد.

انعَقاد تفاهم نامه برای اجرای چند طرح فراوری بزرگ

در جشنواره ملی زرشک وی از انعقاد چند تفاهم نامه سرمایه گذاری در حوزه فراوری زرشک همزمان با برگزاری جشنواره ملی زرشک در استان بر روی چند طرح بزرگ خبر داد.

وی تاکید کرد :هدف ما تبدیل زرشک از حوزه کشاورزی به حوزه صنعتی است.