خراسان جنوبی مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی با اشاره به پژوهش‌ در حوزه فرآوری زرشک، اظهار کرد: ارگان‌ها باید به دنبال جذب سرمایه گذار باشند تا این افراد با استفاده از دانش فنی پژوهشگران به تولید دست زنند.

به گزارش کمیته اطلاع رسانی و تبلیغات جشنواره ملی زرشک خراسان جنوبی و به نقی از ایسنا محسن پویان اظهار کرد: فعالیت‌هایی که در مجتمع تحقیقات جهاددانشگاهی و کانون علمی زرشک و عناب این نهاد انجام شده در راستای تکمیل زنجیره ارزش است و در واقع به دنبال فرآوری محصولات هستیم.

وی با بیان اینکه با توسعه باغات ارزش افزوده بیشتری نصیب تولیدکننده خواهد شد، افزود: تولید آب‌نبات فراسودمند زرشک و یا سرکه زرشک و قرص جوشان زرشک که برای جوان سازی و سلامتی کبد مفید است، از جمله فعالیت‌هایی است که منجر به تولید فرآورده‌هایی از محصول زرشک شده است.

این پژوهشگر گیاهان دارویی با بیان اینکه البته در این زمینه محصولاتی ثبت اختراع نیز شده است، تصریح کرد: در کمیته علمی جشنواره ملی زرشک که مدیریت آن با دانشگاه بیرجند و سازمان نظام مهندسی کشاورزی است تصمیم گرفتیم کتابچه‌ای را تدوین کنیم که بتوانیم در مورد محصول زرشک تاریخچه‌ای ارائه دهیم و بیان کنیم که این محصول چگونه می‌تواند ارزش افزوده بیشتری داشته باشد.

پویان با بیان اینکه از ریشه زرشک می‌توان حدود ۱۰ مورد فرآورده استحصال کرد، افزود: این فرآورده‌ها برای پیشگیری از بیماری‌ها، درمان بیماری پوستی، تنظیم فعالیت‌های صفرا و حرکات روده و جلوگیری از زخم روده موثر است.

این پژوهشگر گیاهان دارویی ادامه داد: زرشک به عنوان یک داروی گیاهی بسیار با اهمیت برای رفع مشکلات کبدی و نیز تصفیه خون می‌تواند پتانسیل بالایی در راستای فرآوری و ساخت داروهای کبدی را داشته باشد.

با بیان اینکه درختچه زرشک با توجه به تطابق مفید آن در راستای سازگاری با شرایط اقلیمی منطقه و استفاده‌های متعدد دارویی و غذایی دارای مزیت نسبی قابل قبولی در بین محصولات خراسان جنوبی است، تصریح کرد:

مصرف زرشک بی‌دانه به صورت تازه خوری به دلیل مزه ترش آن معمول نیست با تهیه فرآورده‌های متنوع نظیر مربا، مارمالاد، آبمیوه، نوشابه، سس و ژله از زرشک ضمن جذب تولید مازاد بر مصرف و ایجاد ارزش افزوده می‌توان آنها را نیز به نام ایران و بازارهای بین‌اللملی معرفی کرد.

لزوم ارتقای بودجه‌های پژوهشی

پویان ادامه داد: در زمینه ماندگاری زرشک، بسته بندی میوه تازه و همچنین برای برداشت زرشک به صورت مکانیزه و سورت لیزری تحقیقاتی انجام گرفته است تا میوه زرشک به صورت فرآوری شده در اختیار مردم قرار گیرد و بتوانیم فرآورده‌هایی تولید کنیم که مردم آن را راحت تر مصرف کنند.

وی با بیان اینکه لازم است در زمینه‌های حمل و نقلی نیز تدبیری اندیشیده شود تا با ارتباط بین شرق تا غرب کشور بتوانیم زرشک را به فروش برسانیم، تصریح کرد: تحقیقات انجام شده روی زرشک با استفاده از بودجه استانی و بودجه‌های جهاددانشگاهی و کانون ملی زرشک و عناب انجام می‌گیرد که عمدتاً کافی نیست.

 پویان ادامه داد: پژوهش انجام می‌شود، اما در این زمینه راه طولانی در پیش داریم که بتوانیم روی تولید دانش بیشتر کار کنیم و از طرفی برای استفاده از این محصولات به عنوان فرآورده باید جذب سرمایه گذار داشته و کارخانه‌ها دایر شوند.

 وی افزود: در تمام دنیا، فرآیند تولید دانش فنی بر عهده محققان علمی و کاربردی کردن این فرآیند و تولید محصول وظیفه ارگان‌های دیگر با جذب سرمایه گذار است، اما در ایران وقتی پژوهشگری به دنبال دانش فنی می‌رود پرسش‌ها به این سمت است که چقدر تولید کردید در حالی که این امر  وظیفه پژوهشگر نیست.

 تاکید بر تعاملات برای تکمیل زنجیره ارزش تولید

مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی افزود: موفقیت جشنواره ملی زرشک را پس از برگزاری آن می‌توان قصاوت کرد، اما باید گفت برگزاری این جشنواره حرکت خوبی است که از طریق آن می‌تونیم محصول زرشک را به سایر نقاط ایران بشناسانیم.

پویان با اشاره به بهره‌گیری از نظریات دیگر افراد در کشور و گشوده شدن سرفصل تعاملات در جشنواره، افزود: این تعاملات در دنیا معمول است و با این جشنواره‌ها باید هرکدام از محصولات کشاورزی معرفی شوند و جهش خوبی برای شناساندن محصول به لحاظ بازار و تولید فرآورده‌ها محسوب می‌شود.

وی تصریح کرد: امیدوارم جشنواره ملی زرشک بتواند در راستای شناساندن این محصول در ایران و جهان نقشی ایفا کند و از مسئولان کشاورزی تقاضا دارم برای تکمیل زنجیره ارزش این محصول استثنایی که مستقیما با ۴۰ درصد از جمعیت استان ارتباط اقتصادی دارد بودجه لازم در اختیار این استان قرار دهند.

این پژوهشگر یادآور شد: هرچند در حال حاضر از پتانسیل‌های اقتصادی این گیاه ارزشمند در تولید فرآورده‌های دارویی استفاده به عمل نمی‌­آید، اما چشم انداز امیدوار کننده‌ای در این زمینه با توجه به فعالیت‌های ارزشمند ملی و منطقه‌ای وجود دارد که با وجود فعالیت‌های گسترده کشورهای خارجی از جمله چین باید ضمن حفظ روال علمی و پژوهشی، سرعت لازم در حصول نتیجه مطلوب مدنظر باشد.

جشنواره ملی زرشک از ۲۱ تا ۲۷ مهر در شهرستان‌های زرشک خیز خراسان جنوبی یعنی زیرکوه، قاینات، درمیان، بیرجند و سربیشه برگزار می‌شود.